Dommisse, Jaap

Voornaam: 
Jaap
Voorletters: 
J.
Achternaam: 
Dommisse
Geboortejaar: 
1929
Geboorteplaats: 
Herwijnen
Geboorteland: 
Nederland
Werkperiode: 
1959 - 1980
Overlijdensjaar: 
1984
CV: 

Jaap Dommisse is geboren op 8 september 1929 te Herwijnen als vierde kind in een huisartsengezin met vijf kinderen. Hij volgt de Akademie voor Beeldende Kunst en Kunstnijverheid te Arnhem. Daarna bezoekt hij de vakschool voor edelsmid (ciseleur) bij het Genootschap Kunstoefening te Schoonhoven. Door zijn lichamelijke afwijking (achondroplasie) kiest hij in 1953 voor het pottenbakkersvak en komt in de leer bij Jan van Stolk boven de Oost-Indische winkel in Nijmegen. Na korte tijd verhuist Jan van Stolk naar de Cronjéweg in Oosterbeek. Dommisse volgt hem, eerst als leerling en in latere jaren werken zij samen. In 1959 begint Dommisse als zelfstandig pottenbakker / keramisch kunstenaar. Hij woont en werkt dan aan de Utrechtseweg 175 te Oosterbeek. Hij is erg muzikaal (piano) en geniet van vooral klassieke muziek, zoals van Mahler. Jaap doet mee aan kunstmarkten in onder andere Eindhoven en Nijmegen. Want het is, zoals hij zegt, telkens op en neer in de verkoop. En altijd sappelen, op de grens van armoede. Op een zeker moment gaat hij om gezondheidsredenen (COPD) verhuizen naar Vlissingen. Zijn bedrijf heet hier "Potterie JAAP" en is gevestigd aan de St. Jacobsstraat 33 te Vlissingen. Op het adreskaartje staat aan de achterzijde: Potterie Jaap, Jaap Dommisse, en miniwinkeltje in ministraatje. Hoewel zijn vader uit Zeeland afkomstig is (van Hugenoten afkomst), komt hij toch na enkele jaren weer terug naar Oosterbeek. De artsen verbieden hem nog langer het ongezonde vak van pottenbakker uit te oefenen. De gemeente Oosterbeek ontfermt zich over hem. Er is een flatje beschikbaar en hij krijgt verder financiële steun. De gezondheid gaat steeds verder achteruit en hij wordt opgenomen in het St. Elisabeth Ziekenhuis te Arnhem. Op 16 september 1984 overlijdt hij hier. 

Signatuur 

  • JD geschilderd.
  • Jaap ingekrast, eventueel aangevuld met glazuurcodes.
  • Jaap Dommisse ingekrast, eventueel aangevuld met glazuurcodes.

Interview met Mw. Maaike Dommisse, zus van Jaap, op 24.01.2008.

Afbeeldingen: zwart-wit foto Jaap Dommisse achter schopschijf, jaren 1960s / 1970s (foto familiearchief); groep wit met surrrealistische / Cobraïstische decors (collectie Capriolus); schotel met gezicht (familiebezit kunstenaar); wandplastiek latere periode (bron onbekend); drie varianten van signaturen.

Werk: 

Unica vazen, schotels, servieswerk, bloempotten, wandplastieken, beelden onder andere "De Wachter" (aangekocht door de gemeente Oosterbeek, huidige verblijfplaats onbekend) - in Cobraïstische decors. Ook maakt hij zogenaamde "Opland" figuurtjes. Het werk is veelal gedraaid van zwartbakkende mangaanklei, die bij 1180-1190 graden dichtsintert. Glazuur en decoraties brengt Jaap Dommisse op de rauwe klei aan: alles gaat maar één keer in de oven. De huid kan glad zijn met daarop ruwe (met zilverzand) glazuurdecors of de gehele huid is ruw geglazuurd. De kunstenaar zelf spreekt van gesinterde engobes. De allergrootste vreugde die hij aan het pottenbakken beleeft is deze vol te kalken met de voor Dommisse zo herkenbare kop/romp figuren en vissen. De kleuren zijn blauw, zwart, zilvergrijs, turquoise, geel of roest. De kleuren hebben ieder een glazuurnummer die op de voet zijn ingekrast naast zijn naam. De muurreliëfs (AMRO-bank Heerenveen en Krimpen, 1968) en plastieken worden geboetseerd met chamotteklei. Circa 1968 houdt hij zich veel met plastieken bezig. In het vroege werk zien wij de invloed van Jan van Stolk. Met de guts ingesneden in een twee-kleurige laag alsof het een linosnede betreft. Er komen ook werken voor, door beide kunstenaars gesigneerd. Deze stukken zijn dan vóór 1959 te dateren.

Wandreliefs ABN / AMRO bank te Heerenveen en Krimpen; werk in Gemeentemuseum Arnhem, Centraal Museum Utrecht.

Bibliografie: 
  • Brief van de kunstenaar aan de heer J.W.N. van Achterbergh op 9 december 1968.                                                                          
  • Scheppend Ambacht, februari 1964 en april 1970.                                                                                                                       
  • 1959 Pottenkijker 1969, Ceramische hoogtepunten Nederland, Museum Boymans van Beuningen, Rotterdam 1969.                          
  • Houtzager, Dr. M. Elisabeth, Nederlandse Ceramiek 1945-1970, Centraal Museum.                                                                   
  • Scheppend Ambacht, februari 1964.
  • 1959 Pottenkijker 1969, Ceramische Hoogtepunten Nederland, Museum Boymans van Beuningen, Rotterdam 1969.