Lea (Henie) Halpern is volgens eigen zeggen geboren op 8 september 1901 te Mikuliczyn (Mykulychyn, Mikulichin, Mikulichyn, Mikulihin) in Oostenrijk (vanaf 1918 Polen, nu Oekraine). Zij woont met haar familie in Berlijn tot 1917, daarna in Amsterdam. Zij heeft twee broers en een zus. Haar zus verhuist naar Israel, één broer is in Amsterdam geboren, de oudere broer in Mikuliczyn. Lea was het oudste kind. In 1922 bezoekt zij de Quellinus school te Amsterdam en volgt lessen bij Bert Nienhuis. Tussen 1923 en 1924 studeert zij aan het Atelier für Malerei & Plastik te Berlijn. Tussen 1924 en 1925 blijft zij in Berlijn, verbonden aan de Reiman Schule als instructeur van Plunnecke, een privé kunstopleiding. Tussen 1925 en 1926 vervolgt zij een opleiding aan de Kunstgewerbeschule des Oesterreichen Museums für Kunst und Industrie te Wenen (Prof. Michael Powolny), mogelijk kort nadat Lucie Rie hier haar opleiding deed. Lea had een studio in Wenen in 1925. In 1926 ontvangt zij het diploma. Aansluitend werkt zij dat jaar in diverse privé studio's en bij kleine fabriekjes in Wenen. In datzelfde jaar komt Lea weer terug in Nederland. In Gouda bezoekt zij de Rijksschool voor klei & Aardewerkindustrie waar zij in 1930 afstudeert met drie diploma's. Met haar ouders woont zij tot 1938 in de Grensstraat te Amsterdam. Haar debuut expositie is bij kunsthandel Kleykamp in Den Haag in 1931. Op deze expositie wordt werk van haar verkocht aan Koningin Emma en aan prinses Juliana. In 1932 volgt een expositie in het Stedelijk Museum van Amsterdam. Waar zij in deze eerste Amsterdamse jaren haar atelier heeft gehad is niet duidelijk. In 1932 opent zij haar atelier in het pand Henri Polaklaan 25 te Amsterdam, vlak bij Artis. In dit pand heeft de beeldhouwer Henri Teixeira de Mattos als eerste eigenaar gewoond. Zij heeft een pottenbakkersoven geïnstalleerd en bewaart haar voorraden klei in de kelder waarbij zij handig gebruik kan maken van de aanwezige lift. Na vele nationale exposities volgen in 1936 en 1938 exposities in de Zwemmer Gallery in Londen. Wanneer haar ouders in 1938 naar Palestina emigreren gaat Lea boven het atelier wonen. Maar in 1939 verhuist zij naar de nabijgelegen Plantage Badlaan 15 te Amsterdam. Zij zal hier maar kort wonen. Zij exposeert in 1940 haar werk als Lea Halpern of Amsterdam in het Holland House (in het Rockefeller Centre) te New York en in het Delaware Art Museum in Amerika (van 3 tot 23 juni 1940). Zij heeft haar kunstobjecten met de S.S. Rotterdam naar Amerika begeleid. Net wanneer zij terug wil reizen naar Amsterdam breekt de oorlog uit. Lea blijft in Amerika - iets buiten Baltimore - wonen en werken. Hier ontmoet zij haar echtgenoot, de zanger Lincoln Newfield. In 1974 maakt het Frans Halsmuseum te Haarlem een expositie met haar werk. In 1976 volgt een expositie in het Baltimore Museum of Art. Het British Museum te Londen, het Victoria and Albert Museum te Londen, de National Collection of Fine Arts te Washington en het Metropolitan Museum of Art in New York hebben haar werk verzameld. R. L. Hobson, voormalig curator van de keramiekafdeling in het British Museum, noemde haar ''a rare flower in this mechanical age.' Na het overlijden van haar echtgenoot in 1976 verliest Lea haar werklust, ze verhuist naar Engeland om dichter bij haar broer te wonen. Op 6 november 1985 overlijdt Lea te Salford/Manchester (UK) en wordt in Israël begraven.
In 1973 verschijnt er een aardig artikel over Lea in Sun Magazine (June 3, 1973). Zij is dan 72 jaar. Het zwart-wit portret is uit deze publicatie overgenomen.
Afbeeldingen: Lea Halpern, direct na aankomst op 2 december 1939 met de S.S. Rotterdam te Hoboken/New York gefotografeerd (courtesy Hoboken Historical Museum); Lea Halpern in haar studio (bron Dutch Ceramics); portret 1973 (bron Sun Magazine (June 3, 1973); werk van Lea Halpern, Amsterdamse periode (collectie Capriolus); Chanoekia, Amsterdamse periode 1935-36 (collectie Jüdisches Museum Berlin); sierschotel (collectie Capriolus); poster expositie in het Stedelijk Museum Amsterdam, 1932; Lea Halpern richt een expositie in (bron MNVC -2004); expositie van werk van Lea Halpern (foto Willem Loopuit).
Werk:
Haar werk, waarin het spel der stromende, schiftende, kristalliserende glazuren het voornaamste expressiemiddel vormt, is bonter en beweeglijker dan dat van Lanooij in zijn laatste periode, maar evenals deze is zij toch het gelukkigst wanneer zij de grootst mogelijke soberheid betracht (Bron MVNC, 72). Zij geeft haar werken namen als 'Regenachtige dag', 'Zwartogige margriet'', 'Komeet' of 'Spinneweb'. Lea boetseert en draait met de schopschijf. Ontroerend zijn haar geboetseerde napjes maar zeer bekend zijn haar plastieken van vooral hulpeloze dieren (zie afbeelding collectie MM). Behalve kunstobjecten maakt Lea ook kleurige geglazuurde tegels die in diverse gebouwen worden toegepast. Zij staat bekend om haar bijzondere glazuren: 'die gloeien en branden of soms ook verwazen in iets teers-geheimzinnigs.' Een fraai voorbeeld hiervan is het tegeltableau boven de Heilige Ark in de Haagse synagoge die in 1938 is gebouwd naar een ontwerp van Jac. S. Baars, haar buurman van nummer 11B in de Henri Polaklaan.
Bibliografie:
Romijn, Jaap - "Lea Halpern" in: Mededelingenblad Vrienden van de Nederlandse ceramiek, nr. 72/1973/4.
Lea Halpern, catalogus expositie Frans Halsmuseum Haarlem, 26 oktober - 24 november 1974.
Moonan, Wendy, The van Gogh of Potters, 1999. Catalogue of William Doyle Galleries' sale of 20th-century art and design on Monday includes several superb vessels by a Polish-born potter, Lea H. Halpern (1901-1985), whose work has been forgotten in recent years.
Singelenberg-Van der Meer, M., Nederlandse keramiek- en glasmerken 1880-1940, 2001.
Correctie over geboorteplaats en datum. Zij was er erg duidelijk in dat zij niet in Polen geboren is maar in Oostenrijk (volgens een brief aan J. Romijn uit 1974 naar aanleiding van zijn artikel in het Mededelingenblad Vrienden van de Nederlandse ceramiek en de tentoonstelling in het Keramiekmuseum Princessehof. Deze correctie ontvangen van de heer Michael Muller, Bennekom op 29.12.2006.
Lea (Henie) Halpern is volgens eigen zeggen geboren op 8 september 1901 te Mikuliczyn (Mykulychyn, Mikulichin, Mikulichyn, Mikulihin) in Oostenrijk (vanaf 1918 Polen, nu Oekraine). Zij woont met haar familie in Berlijn tot 1917, daarna in Amsterdam. Zij heeft twee broers en een zus. Haar zus verhuist naar Israel, één broer is in Amsterdam geboren, de oudere broer in Mikuliczyn. Lea was het oudste kind. In 1922 bezoekt zij de Quellinus school te Amsterdam en volgt lessen bij Bert Nienhuis. Tussen 1923 en 1924 studeert zij aan het Atelier für Malerei & Plastik te Berlijn. Tussen 1924 en 1925 blijft zij in Berlijn, verbonden aan de Reiman Schule als instructeur van Plunnecke, een privé kunstopleiding. Tussen 1925 en 1926 vervolgt zij een opleiding aan de Kunstgewerbeschule des Oesterreichen Museums für Kunst und Industrie te Wenen (Prof. Michael Powolny), mogelijk kort nadat Lucie Rie hier haar opleiding deed. Lea had een studio in Wenen in 1925. In 1926 ontvangt zij het diploma. Aansluitend werkt zij dat jaar in diverse privé studio's en bij kleine fabriekjes in Wenen. In datzelfde jaar komt Lea weer terug in Nederland. In Gouda bezoekt zij de Rijksschool voor klei & Aardewerkindustrie waar zij in 1930 afstudeert met drie diploma's. Met haar ouders woont zij tot 1938 in de Grensstraat te Amsterdam. Haar debuut expositie is bij kunsthandel Kleykamp in Den Haag in 1931. Op deze expositie wordt werk van haar verkocht aan Koningin Emma en aan prinses Juliana. In 1932 volgt een expositie in het Stedelijk Museum van Amsterdam. Waar zij in deze eerste Amsterdamse jaren haar atelier heeft gehad is niet duidelijk. In 1932 opent zij haar atelier in het pand Henri Polaklaan 25 te Amsterdam, vlak bij Artis. In dit pand heeft de beeldhouwer Henri Teixeira de Mattos als eerste eigenaar gewoond. Zij heeft een pottenbakkersoven geïnstalleerd en bewaart haar voorraden klei in de kelder waarbij zij handig gebruik kan maken van de aanwezige lift. Na vele nationale exposities volgen in 1936 en 1938 exposities in de Zwemmer Gallery in Londen. Wanneer haar ouders in 1938 naar Palestina emigreren gaat Lea boven het atelier wonen. Maar in 1939 verhuist zij naar de nabijgelegen Plantage Badlaan 15 te Amsterdam. Zij zal hier maar kort wonen. Zij exposeert in 1940 haar werk als Lea Halpern of Amsterdam in het Holland House (in het Rockefeller Centre) te New York en in het Delaware Art Museum in Amerika (van 3 tot 23 juni 1940). Zij heeft haar kunstobjecten met de S.S. Rotterdam naar Amerika begeleid. Net wanneer zij terug wil reizen naar Amsterdam breekt de oorlog uit. Lea blijft in Amerika - iets buiten Baltimore - wonen en werken. Hier ontmoet zij haar echtgenoot, de zanger Lincoln Newfield. In 1974 maakt het Frans Halsmuseum te Haarlem een expositie met haar werk. In 1976 volgt een expositie in het Baltimore Museum of Art. Het British Museum te Londen, het Victoria and Albert Museum te Londen, de National Collection of Fine Arts te Washington en het Metropolitan Museum of Art in New York hebben haar werk verzameld. R. L. Hobson, voormalig curator van de keramiekafdeling in het British Museum, noemde haar ''a rare flower in this mechanical age.' Na het overlijden van haar echtgenoot in 1976 verliest Lea haar werklust, ze verhuist naar Engeland om dichter bij haar broer te wonen. Op 6 november 1985 overlijdt Lea te Salford/Manchester (UK) en wordt in Israël begraven.
Belangrijke informatie vonden wij in de websites: www.denisecitroen.nl en www.dutchceramics.nl (met onze dank!).
Bekijk haar korte filmpje op: https://www.youtube.com/watch?v=m7rq7wJ-DNM
In 1973 verschijnt er een aardig artikel over Lea in Sun Magazine (June 3, 1973). Zij is dan 72 jaar. Het zwart-wit portret is uit deze publicatie overgenomen.
Afbeeldingen: Lea Halpern, direct na aankomst op 2 december 1939 met de S.S. Rotterdam te Hoboken/New York gefotografeerd (courtesy Hoboken Historical Museum); Lea Halpern in haar studio (bron Dutch Ceramics); portret 1973 (bron Sun Magazine (June 3, 1973); werk van Lea Halpern, Amsterdamse periode (collectie Capriolus); Chanoekia, Amsterdamse periode 1935-36 (collectie Jüdisches Museum Berlin); sierschotel (collectie Capriolus); poster expositie in het Stedelijk Museum Amsterdam, 1932; Lea Halpern richt een expositie in (bron MNVC -2004); expositie van werk van Lea Halpern (foto Willem Loopuit).
Haar werk, waarin het spel der stromende, schiftende, kristalliserende glazuren het voornaamste expressiemiddel vormt, is bonter en beweeglijker dan dat van Lanooij in zijn laatste periode, maar evenals deze is zij toch het gelukkigst wanneer zij de grootst mogelijke soberheid betracht (Bron MVNC, 72). Zij geeft haar werken namen als 'Regenachtige dag', 'Zwartogige margriet'', 'Komeet' of 'Spinneweb'. Lea boetseert en draait met de schopschijf. Ontroerend zijn haar geboetseerde napjes maar zeer bekend zijn haar plastieken van vooral hulpeloze dieren (zie afbeelding collectie MM). Behalve kunstobjecten maakt Lea ook kleurige geglazuurde tegels die in diverse gebouwen worden toegepast. Zij staat bekend om haar bijzondere glazuren: 'die gloeien en branden of soms ook verwazen in iets teers-geheimzinnigs.' Een fraai voorbeeld hiervan is het tegeltableau boven de Heilige Ark in de Haagse synagoge die in 1938 is gebouwd naar een ontwerp van Jac. S. Baars, haar buurman van nummer 11B in de Henri Polaklaan.
Object(en) van de keramist: