Kleykamp, Kunstzaal

Naam: 
Kunstzaal Kleykamp
Plaats: 
Den Haag
Nationaliteit: 
Nederland
Werkperiode: 
ca. 1900-1968
Geschiedenis bedrijf: 

Kunstzaal Kleykamp is in de 20e eeuw een kunsthandel in Den Haag. De kunsthandel is gevestigd in een opvallende witte villa aan het begin van de Scheveningseweg bij het Carnegieplein tegenover het Vredespaleis. Pieter Kleykamp († 2 januari 1942) en zijn vrouw Ermina runnen omstreeks 1900 een bedrijf in rieten manden en meubelen en een kleine kunsthandel in Aziatische kunst in Rotterdam. Om hun kunstvoorwerpen aan het publiek te kunnen tonen, organiseren zij verkoopexposities door het hele land. In 1909 verhuizen zij naar Den Haag omdat het kunstklimaat daar gunstiger is. Hun eerste huis is in de Oranjestraat, maar in 1916 verhuizen zij naar een groot wit huis aan het begin van de Scheveningseweg. Dit huis wordt al gauw Huize Kleykamp genoemd. In 1920 krijgt de kunsthandel van koningin Wilhelmina het predicaat Koninklijk: 'Koninklijke Kleykamp'. Huize Kleykamp wordt medio 1941 door de Duitse bezetter gevorderd om het Centrale Bevolkingsregister met duplicaten van alle uitgegeven persoonsbewijzen onder te brengen. De Duitsers konden daarmee steeds onderzoeken of iemands persoonsbewijs vals was. In 1943 stelt de verzetsstrijder Pierre Louis d’Aulnis de Bourouill aan de Nederlandse regering en de RAF voor dat archief te bombarderen. Dit gebeurt uiteindelijk op 11 april 1944. 'Kleykamp' wordt gebombardeerd, waarbij 61 medewerkers omkomen. Ruim de helft van de persoonsbewijzen is niet goed verbrand. Deze worden overgebracht naar Scheveningseweg 106 (het latere NEBO-ziekenhuis) om alsnog zorgvuldig te worden vernietigd. Na deze actie konden honderden onderduikers en verzetsstrijders aan veilige valse papieren geholpen worden. Na de oorlog heeft de kunsthandel nog enige tijd voortbestaan aan de Anna Paulownastraat 60, maar de oprichter Pieter Kleykamp was in 1942 overleden en het kenmerkende oude elan was verdwenen. Op de locatie van de villa wordt midden jaren zestig het nieuwe kantoor van de Nationale Investeringsbank gebouwd. In 2004 is de Stichting Historie Koninklijke Kunstzaal Kleykamp opgericht. De stichting heeft in 2008 een wetenschappelijk boek over de geschiedenis van de Koninklijke Kunstzaal Kleykamp uitgegeven. 

Kunstenaars zoals Jan Toorop, Vincent van Gogh, en schilders van de Haagse School hebben er geëxposeerd. De pottenbakker Chris Lanooy heeft in 1908 zijn eerste expositie bij de Kunstzaal Kleykamp. Lea Halpern exposeert er in 1932. Er is het smakelijke incident rond Jan Toorop en Louis Couperus. De schilder eiste dat zijn werk verwijderd werd uit de zaal waar de schrijver een voordracht zou houden. Hij wenste zijn heilige scheppingen niet bloot te stellen aan de praatjes van een lichtzinnige schrijver (tekst: Wikipedia en ArchipelWillemspark).

Afbeelding: Kunstzaal Kleykamp aan de Scheveningseweg 10 te Den Haag, ca. 1942 (bron: Wikipedia).

Bibliografie: 
  • Heijbroek, J.F., S. Bosmans  en co-auteur  F. Boersma, Kleykamp – de geschiedenis van een kunsthandel ca. 1900-1968, 2008.