Koch, Frieda

Voornaam: 
Frieda
Voorletters: 
F.
Achternaam: 
Koch
Geboortejaar: 
1923
Geboorteplaats: 
Bussum
Geboorteland: 
Nederland
Werkperiode: 
1944 - ca.1985
CV: 

Frederika (Frieda) Koch is geboren op 24 februari 1923 te Bussum. Zij is leerlinge van het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs, Amsterdam (voorheen Kunstnijverheidsschool Quellinus), zeer waarschijnlijk ca. 1940 bij docent W.H. de Vries. Frieda start een eigen pottenbakkerij in haar huis aan de Van Eeghenlaan nummer 7B onder de naam Pottenbakkerij De Urn. In 1944 is zij getrouwd met de dichter Bert Schierbeek. In datzelfde jaar krijgt ze een dochter, Saskia, in 1948 een zoon, Michiel. Hun huis fungeert als redactielokaal van het tijdschrift Braak. Enkele medewerkers, Lucebert, Remco Campert, Leo Klatser en Peter Hofman huren er een kamer. Braak is tussen 1950 en 1951 het maandelijks literaire cahier voor proza, poëzie en kritiek. In het derde nummer zijn Luceberts tekeningetjes opgenomen, die overal door de tekst heen verspreid staan. Ook zijn er enkele door Lucebert verluchte advertenties in opgenomen, waaronder een van pottenbakkerij De Urn van Frieda Koch. Het huwelijk met Bert Schierbeek houdt niet lang stand nadat Frieda en Lucebert verliefd zijn geraakt op elkaar. Die onverkwikkelijke situatie levert de literatuur een van de weinige experimentele proza-uitingen van Lucebert op. Avonden lang schrijven de twee tegen elkaar op. Brieven als verpakking voor hun ergernis én waardering voor elkaar. Deze brieven worden door Lucebert geschreven in het huis van Simon Vinkenoog in Clichy (FR) aan het einde van de jaren vijftig vorige eeuw. Later worden ze gebundeld onder de titel Chambre-Antichambre (1978). Frieda Koch woont in 1974 aan de Van Eeghenlaan 77 in Amsterdam. Zij is dan gehuwd met de tekenaar, schrijver en vertaler Christaan (Nico) Lijsen (1928-2011). Frieda is tot ongeveer 1985 actief geweest als pottenbakster. Het ziet er naar uit dat haar activiteiten al na de reizende expositie “Nederlandse Keramiek” in 1958 afnemen. Maar in 1974 doet zij wel mee aan de expositie in 'De Ark' te Boxtel. Frieda heeft als docente veel leerlingen gehad, zoals Herman Nieweg (Steenwijkerwold, 1932). Hij wordt opgeleid aan de Academie voor Beeldende Kunst in Rotterdam, waar Frieda Koch hem attendeert op de bijzondere mogelijkheden van keramiek. Ook Anneke van Marle-Hazewinkel is leerlinge. Zij woont als kind in Frieda' s buurt en Frieda heeft haar enorm geïnspireerd.

Bezoek de website over Frieda Koch: www.friedakoch.nl

Afbeeldingen: Frieda Koch, portret uit 1947, Frieda aan de draaischijf en Frieda op oudere leeftijd (bron friedakoch.nl); handgevormd vaasje (bron Catawiki 2015); ribbelvaas, handgevormd, hoogte 21,8 cm (coll. Capriolus); recht vaasje, handgedraaid, hoogte 19,3 cm  (coll. Capriolus); geschilderde signatuur (bron Catawiki 2015); getekende signatuur De URN; getekende signatuur FK1; getekende signatuur FK2 in omlijsting; enveloppe van Lucebert aan Frieda Koch in Parijs (bron Literatuurmuseum).

Bibliografie: 
  • 100 Nederlandse keramisten, Galerij De Ark, Boxtel, 1974.
  • Haaren, J. van, Nederlandse keramiek (cat.), Zonnehof, Amersfoort 1960.
  • Scheen 1969 - 1970.
  • Catalogus bij de reizende expositie "Nederlandse Keramiek", 1958.
  • Boomsma,Graa, Frieda Koch & Lucebert, Wij zijn het paradijs, Brieven 1950-1952, Uitgave Artistiek Bureau, Groningen, 2023.