Levigne, Hub

Voornaam: 
Hub
Voorletters: 
N.J.H.
Achternaam: 
Levigne
Geboortejaar: 
1905
Geboorteplaats: 
Meerssen
Geboorteland: 
Nederland
Overlijdensjaar: 
1989
CV: 

Nicolaas Jozef Hubertus (Hub) Levigne is geboren op 30 september 1905 te Meerssen. Hub is het enige kind van Nicolaas Joseph Levigne en Elisabeth Ramakers. Als 16-jarige vindt hij een kantoorbaan bij de Maastrichtse aardewerkfabriek Société Céramique, een functie die hij al snel inwisselt voor een betrekking als assistent van de graveur, verantwoordelijk voor de keramische decoraties. In 1924 wordt hij aangenomen als leerling van de schilder- en tekenklas van Henri Jonas aan het Stadsteekeninstituut en vier jaar later vertrekt hij naar Amsterdam om zijn opleiding te vervolgen aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunst. Het ligt voor de hand dat hij hier kiest voor de grafische kunsten want Hub is een graficus in hart en ziel. 'Hub Levigne was een man van zwart en wit' zegt Jef Scheffers (tijdens interview 22.02.05), terugkijkend op die beginjaren van Levignes carrière, 'en hij dacht in lijnen en vlakken, dat zie je ook in zijn schilderijen en zijn glas-in-loodramen. Ook daarin herken je die 'puntige' stijl.' Hub Levigne vertrekt dus naar Amsterdam, samen met zijn vrienden Jan Hul, Paul Kromjong, die er werkte voor de Amsterdamse Hypotheekbank en de zeven jaar oudere Henri Schoonbrood, met zijn echtgenote Greet. Zij betrekken een huis en atelier aan de Oudezijds Voorburgwal. Ook Jef Scheffers trekt tijdelijk bij hen in. De jonge Maastrichtse kunstenaars leven een bohémienachtig bestaan in de hoofdstad, precies zoals de toenmalige directeur van de Middelbare Kunstnijverheidsschool Jos Postmes vreest. Ze ontvangen een uiterst bescheiden toelage van de stad Maastricht maar dankzij Greet – volgens Jef Scheffers een echte kunstenaarsvrouw die van niets iets wist te maken – krijgt de armoede geen vat op ze en genieten ze van hun verblijf in de hoofdstad. Samen met Mathieu Hul en Pie Coenen, die hun vrienden niet naar Amsterdam volgen, presenteert het zevental zich onder de titel '7 Limburgsche Jongeren' in het Stedelijk Museum aan het Vrijthof te Maastricht.

In 1933 sluit Levigne deze opleiding af met het behalen van de zilveren medaille van de Prix de Rome. Hoewel hij een betrekking als grafisch ontwerper krijgt aangeboden bij het typografische bedrijf Enschedé in Haarlem besluit hij, net als zijn meeste vrienden, terug te keren naar Maastricht. In Maastricht zetten zij hun bohémienachtige leven voort. 'Als één van de vrienden een schilderij had verkocht trokken zij erop uit om pas dagen later weer boven water te komen', herinnert Jef Scheffers zich (voor hemzelf zit dat er overigens niet meer in want Scheffers is in 1929 Paul Windhausen opgevolgd als leraar tekenen aan de Middelbare Kunstnijverheidsschool in Maastricht). 

In deze jaren, waarin de jonge kunstenaars allen gedurende enkele jaren in Amsterdam studeren maar toch ook regelmatig samenkomen in hun geboortestad, speelt de mooie, getalenteerde pianiste Tiny Kaiser een belangrijke rol in hun leven. Zij is onmiskenbaar een muze voor de kunstenaars, de jonge en de oudere, die haar vrijwel zonder uitzondering hebben geschilderd, terwijl Charles Vos een prachtige buste maakt van de pianospelende Tiny. Dat de jonge, onafhankelijke vrouw tot veler verbeelding spreekt is evident. Zij personifieert immers het type vrouw dat rond 1930 maar hoogst zelden voorkomt. Naar hun dromen over Tiny Kaiser kunnen we alleen maar gissen, al was de pianiste daar op hoge leeftijd heel expliciet over: ze hadden stuk voor stuk wel met haar willen trouwen. Of ook Hub Levigne fantaseert over een leven met Tiny Kaiser is onbekend, al meende Tiny Kaiser zich dat 60 jaar later wel met zekerheid te herinneren. Een feit is dat Hub Levigne in 1932 een kopergravure maakt met de titel 'Herinnering aan Tiny Kaiser', waarop een man mismoedig kijkt naar de bos bloemen in zijn hand. Dan is er ook nog de niet-gedateerde pentekening waarop Hub Levigne zichzelf weergeeft als een om een voorbije liefde treurende minnaar, bedroefd starend naar een roos in zijn hand. Het is verleidelijk om deze pentekening te zien als het formele einde aan de relatie met Tiny Kaiser, al is de gesuggereerde datering in 1938 hiermee in tegenspraak. Maar Jef Scheffers is 70 jaar later heel beslist als hij stelt dat Tiny Kaiser toen maar één grote liefde in haar leven heeft en dat is de cellist Jos Huysmans en Jos Huysmans op dat moment maar één grote liefde heeft en dat is Tiny Kaiser.

In ieder geval ontmoet Hub Levigne in Maastricht de Brabantse Margaretha Johanna – Gré – Goossens, die lerares Engels is op de MMS van de zusters Ursulinen aan de Grote Gracht in Maastricht. Met Gré trouwt hij in 1935 en het echtpaar krijgt vijf zoons waarvan er twee, een tweeling, kort na hun geboorte overlijden. Gré blijft werkzaam als lerares Engels en draagt zo bij aan het onderhouden van het kunstenaarsgezin. Maar Gré is geen kunstenaarsvrouw, zoals Greet Schoonbrood dat wel is, en daardoor vervreemt Hub Levigne langzaamaan van zijn vrienden. 'Ik verloor Hub Levigne in die tijd uit het oog', zegt Jef Scheffers, terugkijkend op deze periode, wat natuurlijk niet letterlijk gebeurd is in het provinciestadje dat Maastricht in de jaren 1930 is met het beperkte aantal kunstenaars dat er woont. Maar er ontstaat een afstand tussen Hub Levigne en zijn vrienden. Misschien heeft het ook wel te maken met de verschillen tussen hun manieren van werken. De grafische technieken lenen zich bij uitstek voor het uitvoeren van opdrachten, hetgeen Levigne volop heeft gedaan, getuige bijvoorbeeld zijn vele ex librissen, gelegenheidsdrukwerken, kinderprenten en postzegels en veel minder voor het discussiëren over ontwikkelingen in de beeldende kunst. De fysiek zware grafische technieken dagen primair uit tot het experimenteren met techniek en niet tot het experimenteren met hetgeen de actuele ontwikkelingen op het gebied van de beeldende kunsten te bieden hebben. Zijn noeste arbeid vervreemdt Levigne zonder twijfel ook van de schilders in zijn vriendenkring.

In 1950 wordt Levigne benoemd tot hoogleraar grafische vormgeving aan de Jan van Eyckacademie te Maastricht, met als taak om een grafische afdeling op te zetten. Tot zijn pensionering in 1972 blijft hij leiding geven aan de grafische afdeling, ondanks alle stormen die dan woeden aan dit instituut. Na zijn pensionering vertrekt Levigne samen met zijn echtgenote naar Spanje, alwaar zij tot enkele jaren voor zijn dood in Blanes blijven wonen. Later keert het echtpaar terug naar Maastricht. Hub Levigne is op 29 december 1989, op 84-jarige leeftijd, te Sittard overleden.  

Tekstbron: http://www.museumspaansgouvernement.nl/hub-levigne.htm

Afbeeldingen: Hub Levigne, portret uit 1949 (bron Wikipedia); Hub Levigne, zelfportret (bron Pinterest); Hub Levigne, ontwerp en uitvoering van een tegeltableau in een schouw van het oude Gemeentehuis van Maastricht met voorstellingen van de gilden in Maastricht en de attributen op hun mantelpenning, 1954 (foto Paul Rutten, Gemeente Maastricht 2006).