Mendes da Costa, Joseph

Voornaam: 
Joseph
Voorletters: 
J.
Achternaam: 
Mendes da Costa
Geboortejaar: 
1863
Geboorteplaats: 
Amsterdam
Geboorteland: 
Nederland
Werkperiode: 
1887 - 1939
Overlijdensjaar: 
1939
CV: 

Joseph Mendes da Costa is geboren op 4 november 1863 te Amsterdam. Tussen 1879 - 1881 en 1882 - 1885 volgt hij de opleiding aan de Kunstnijverheidsschool Quellinus en de Rijksnormaalschool voor Kunstnijverheid te Amsterdam. Hij is leerling van Bart van Hove en Frederik Visser. Verder is hij opgeleid in het steenhouwersatelier van zijn vader. Na 1898 werkt hij in een eigen atelier. Aanvankelijk ontstaat het gewone, geglazuurde, enigszins poreuze aardewerk, maar vanaf circa 1895 vervaardigt hij kleine plastieken en plastisch versierd, hardgebakken steengoed aardewerk. Ook past hij de engobe- en sgraffitotechniek toe en werkt hij met zoutglazuren. Na zijn vestiging in Laren in 1912 wordt incidenteel gebakken bij Plateelbakkerij Delft (PBD) in Hilversum. Hij werkt met architect Berlage samen aan onder andere De Beurs (1897-1903) en De Algemene (1904) in Amsterdam. Een van zijn bekende werken is het monument van generaal De Wet in het Nationale Park de Hoge Veluwe. Mendes da Costa is de eerste beeldhouwer die een monumentale plastische vorm en een elegante stilering combineert met een subtiel kleurgebruik. Zijn ceramische werk wordt door tijdgenoten zeer gewaardeerd getuige de grote aankopen die, onder andere, door musea worden gedaan bij de tentoonstellingen in Turijn (1902) en Kopenhagen (1904). Dat zijn werk rond 1910 niet als verouderd wordt beschouwd, blijkt uit zijn deelname aan de internationale Sonderbund Ausstellung in Düsseldorf waar, onder meer, de beroemde Maghelaen-eend is te zien. Leerlingen van Da Costa zijn onder andere Frank de Miranda, Adrianus Remiëns, Joseph Teieira de Mattos en Tjipke Visser. Volgens overlevering boetseerde Mendes da Costa op zijn ziekbed in 1939 nog diverse exemplaren van de Zittende aap, in doek gehuld. Joseph Mendes da Costa is overleden op 20 juli 1939 te Amsterdam.

Afbeeldingen: portret van Mendes da Costa, houtsnede op papier, 1908 door Samuel Jessurun de Mesquita (bron: Driessen 2008); plastiek De Doove (bron Bubb Kuyper Auction); bouwkeramische tegel uit het St. Hubertusslot te Hoenderloo; bloemenhanger in steengoed met blauw decor, 1902 (collectie Capriolus).

Bibliografie: 
  • Mededelingenblad Nederlandse Vereniging van Vrienden van de Ceramiek, 121 1986/1.
  • Singelenberg-Van der Meer, M., Nederlandse keramiek- en glasmerken 1880-1940, 2001.
  • Driessen, Rob, Joseph Mendes da Costa, works from the Schiller-David Collection, 2008.
  • Tilanus, Louk, De kunst van J. Mendes da Costa, 2015.