Zaalberg, Potterij

Naam: 
Zaalberg, Potterij
Plaats: 
Leiden
Nationaliteit: 
Nederland
Werkperiode: 
1918 -
Geschiedenis bedrijf: 

Op 1 mei 1918 is de Potterij Zaalberg opgericht door Herman Zaalberg. Herman was opgeleid voor het tekenvak maar zette de stap naar het ambacht van de zelfstandige pottenbakker. De potterij was gevestigd aan de Hoge Rijndijk te Leiden. De vader van Herman - ook Herman Zaalberg geheten - was kopersmid. Op twaalfjarige leeftijd kwam zoon Meindert H. de pottenbakkerij versterken. Onder zijn leiding zou het eenmansbedrijf uitgroeien tot de toonaangevende Potterij Zaalberg. Sedert 1962 wordt deze geleid door de vierde generatie Zaalberg, Herman Zaalberg jr., de zoon van Meindert. Een andere zoon, Gijb Zaalberg, werkt als zelfstandig pottenbakker te Oosterwijk bij Leerdam. De jongere broer van Meindert, nl. Maarten Zaalberg, is na enige jaren in de potterij te hebben gewerkt, in 1959 naar Zuid-Afrika geëmigreerd. In de jaren 1930-1940 is de vormgeving en ook de leiding van het bedrijf in handen van Meindert. Het gaat tot aan het uibreken van de Tweede Wereldoorlog voorspoedig met de Potterij. Na deze oorlog wordt het bedrijf opnieuw tot bloei gebracht. Tot 1962 wordt in de potterij Zaalberg gestookt met turf en soms in combinatie met eikenblokken. Door schaarste worden in 1962 de ovens omgebouwd voor het stoken op aardgas. Meindert geeft nog datzelfde jaar het roer over aan zoon Herman Zaalberg jr. Meindert en Truus Zaalberg vestigen zich in in 1962 in het Pottershuis te Ommen.  

Generaties

Hermanus Zaalberg, de oprichter van de potterij, 1880-1958; Meindert, oudste zoon van Hermanus, 1907-1989; Maarten, jongste zoon van Hermanus, 1924-1989; Herman, oudste zoon van Meindert, 1935; Gijb, tweede zoon van Meindert, 1937.

Adres: Potterij Zaalberg, Hoge Rijndijk 12, 2382 AR Zoeterwoude.

Afbeeldingen:  opname uit 1955: drie generaties v.l.n.r. Herman jr, Herman sr. en Meindert Zaalberg; stempels (bron Potterij Zaalberg, Klei en Vuur).

Werk: 

Toen Meindert Zaalberg na zijn schoolttijd in de potterij kwam, probeerde deze los te komen van de toen nog gangbare jugendstil. Geïnspireerd door Aziatische voorbeelden streefde hij naar eenvoudige vormen (vaak met lange halzen) zonder decoratie, met diepe effen kleuren zoals diepblauw, smaragdgroen en daarnaast roomwit. Het bleek te vooruitstrevend in de 1920s. Gouds druk beschilderd plateel was de mode. In de jaren 1930-1940 is het bedrijf wel succesvol met de vernieuwende en effen vazen. Ook na de oorlog is opnieuw sprake van een zeer succesvolle periode.

Bibliografie: 
  • J.A.M., De kunst van het vuur, Meindert H. Zaalberg, tachtig jaar jong, catalogus bij de expositie in Museum het Princessehof te Leeuwarden, 1987.
  • Zaalberg, Herman, jr., Potterij Zaalberg werkt vanaf 1918 tot heden met Klei en Vuur, 1998.
  • Pluis, Jan, Nederlandse Tegels 1900-2000, 2008.